Een oer-Hollands beeld: uitgestrekte weidelandschappen met grazende koeien. Op het oog niks geks, maar soms is het gras dat ze eten duur gekocht. Heel duur.Het Financieele Dagblad (FD) ontdekte dat in Nederland op diverse plekken agrarische percelen zijn opgeknipt en verkocht aan beleggers voor heel veel geld. Op termijn moeten deze percelen voor een uitstekend rendement zorgen als het bestemmingsplan wijzigt in bedrijfsterrein of, nog beter: woningbouw. Dit is echter nog nooit gebeurd en zal volgens een expert nooit gebeuren. De beleggers blijven dus met een onverkoopbaar stukje landbouwgrond zitten.
Een locatie in Flevoland waar een perceel is opgeknipt en voor veel geld verkocht.
Hoewel hier in het verleden op lokale schaal over is gepubliceerd, is de totale landelijke omvang nooit in kaart gebracht. Esri Nederland onderzocht samen met het Financieele Dagblad (FD) waar in Nederland het patroon van grondspeculatie is terug te vinden. Via GIS-analyses en een machine learning-algoritme was het mogelijk om de totale omvang van de versnipperde percelen van heel Nederland verder in kaart te brengen.
Hoe hebben we dit aangepakt? Een goede analyse vraagt om geschikte data, te beginnen met de perceelinformatie. Perceelinformatie wordt in Nederland geregistreerd bij het Kadaster. Zij beheren de kadastrale kaart en stellen de gegevens als open data beschikbaar via de zogenaamde Digitale Kadastrale Kaart (DKK), die vanuit Esri Nederland Content binnen de Levende Atlas beschikbaar is gemaakt. Dit geldt ook voor gewaspercelen uit de BRP (Basisregistratie Gewaspercelen), waardoor het mogelijk is landbouwpercelen te identificeren. Zo lieten we het systeem aangeven waar er in Nederland op landbouwgrond een groot aantal kleine percelen bij elkaar lag.
Lees in de speciale StoryMap welke analyse we hebben toegepast
Grondspeculatie in Nederland op meer dan 500 locaties
Eenmaal alle locaties gedefinieerd werd het tijd voor een beeld van de omvang, een standaard GIS-vraag. In totaal gaat het om zo’n 2300 hectare, wat vooral bestaat uit agrarisch land. Dit gebied is te vergelijken met grootte van de gemeente Leiden. Er is van alle locaties uiteindelijk bij 528 percelen door het FD met zekerheid vastgesteld dat er sprake is van grondspeculatie. Het gaat om ruim 25.000 versnipperde percelen in totaal. In de provincie Noord-Holland zijn de meeste percelen verkocht (5528), in de provincie Utrecht het minst (740). Het oppervlakte dat voor grondspeculatie is verkocht is in de provincie Groningen het hoogst.
