Met digital twin impact maken voor een groenere toekomst

Het tegengaan van de negatieve effecten van klimaatverandering is een uitdaging voor gemeenten in Nederland. Veel gemeenten hebben daarom de ambitie om de komende jaren verder te vergroenen. Zo ook Alkmaar. Die zet data en technologie in voor verbetering van de fysieke leefomgeving. Samen met inwoners en bedrijven heeft de gemeente een digital twin ontwikkeld die een bijdrage moet leveren aan beperking van de gevolgen van klimaatverandering. De digital twin is een van de oplossingen om op dat gebied impact te maken.  

Een digital twin, ook wel digitale tweeling genoemd, is een virtuele representatie ofwel: model van de echte wereld, met inbegrip van fysieke objecten, processen, relaties en gedrag. GIS is geworteld in de geografie, waarbij locatie ten grondslag ligt aan de integratie van allerlei soorten data. GIS helpt de omgeving in kaart te brengen en creëert dus een digital twin ervan. Door in een digital twin objecten in context te plaatsen en relaties te leggen, helpen ze om business – en duurzaamheidsvraagstukken sneller op te lossen. 

Volgens Ouke Weijer, GIS-specialist bij gemeente Alkmaar, bouwt Alkmaar aan de moderne stad van de toekomst. "Dan wil je inzicht hebben in de mogelijkheden en slimme, datagedreven oplossingen die je kunt inzetten om de stad leefbaar, duurzaam, veilig en groen te houden. Samen met Analyze is het informatieproduct Smart City ontwikkeld dat bestaat uit een gebruiksvriendelijke webapplicatie en een website met toelichting en informatie over het gebied dat valt binnen het Alkmaars Kanaal. De digitale tweeling is transparant, open en gemakkelijk bruikbaar voor meerdere doelgroepen. Inwoners, planeconomen en projectontwikkelaars kunnen er terecht voor een digitale tweeling van het gebied. Zij kunnen bovendien mede-eigenaar zijn van databronnen die op de digitale tweeling worden gedeeld. Daarmee creëer je draagvlak en betrokkenheid, en maak je de digitale twin integraal onderdeel van de digitale samenleving waar het in moet groeien."

Een van de onderdelen van de webapplicatie die zich specifiek richt op de groenvoorziening is de Vergroeningsmonitor. "Met Esri en de gemeente Alkmaar is deze ontwikkeld om de gemeente te ontzorgen in het monitoren van de vergroening van de stad. Door automatische verwerking van beeldmateriaal kunnen we de hoeveelheid groen meten, de ontwikkeling van het groen monitoren en de effecten van groen meten. Dit geldt zowel voor het openbare groen als het particuliere groen. De status van het groen wordt uitgedrukt in een groenscore en per wijk gevisualiseerd op een kaart. Ook kunnen de scores over meerdere jaren met elkaar vergeleken worden", zegt Sybren Hindriks, adviseur Smart City bij Analyze. "Handig is dat het zelfs tot op straatniveau te meten is", vult Weijer aan. "De groenscores maken duidelijk waar we als gemeente zo nodig actie moeten ondernemen en waar niet."

De Vergroeningsmonitor kan gebruikmaken van verschillende databronnen, zowel van de gemeente zelf als openbare data. In het geval van Alkmaar wordt er grotendeels gebruikgemaakt van satellietfoto's die het groen van bovenaf in beeld brengen. "Deze beelden worden om de zoveel tijd ververst om een zo accuraat mogelijk beeld te krijgen", aldus Weijer. Volgens Hindriks hebben gemeenten vaak de beschikking over panoramabeelden, ofwel: Cyclorama's van een groot aantal meetpunten in de stad. "Deze beelden kunnen worden geïntegreerd met ArcGIS. waarmee je het groen kunt monitoren zoals een inwoner het zou waarnemen."

De Vergroeningsmonitor draagt volgens Hindriks aantoonbaar bij aan de verdere vergroening van de fysieke leefomgeving. "Het is een modern beleidsinstrument om de uitvoering van het vergroeningsbeleid te ondersteunen en te evalueren. Dankzij automatische verwerking in de cloud kun je snel en nauwkeurig de vergroening in de stad te monitoren. Omdat er alleen rekenkracht in rekening wordt gebracht op basis van echt gebruik, kan het ook kostenbesparend werken voor gemeenten." Hoe zit het dan met de resultaten in Alkmaar? "In de periode 2016 tot 2022 is er 4% meer groen bijgekomen. We konden precies zien in welke wijken en zelfs straten meer groen nodig was. Door de aanplant van extra bomen en planten vergroten we de biodiversiteit in de stad en door groene daken en groene gevels maken we stad ook hittebestendiger", zegt Weijer. Sowieso is de stad goed bezig op meerdere 'groenfronten'. In 2022 won Alkmaar de Green Cities Europe Award en mag zich daarmee de meest inspirerende stad in Europa noemen voor het vergroenen van de leefomgeving en het inzetten op biodiversiteit.

Meer weten over de mogelijkheden van een digital twin voor uw organisatie? Ga voor tips en inspiratie naar www.livingdigitaltwin.nl