22-07-2024
Dashboard met ArcGIS-component biedt Woonwaard inzicht in klimaatrisico's vastgoed
Klimaatverandering kan zorgen voor meer hittestress bij bewoners en schade aan gebouwen. Dit brengt aanzienlijke financiële risico's met zich mee voor organisaties met grote woningportefeuilles. Woonwaard is zo'n organisatie. Deze woningcorporatie verhuurt zo'n 14.500 woningen in de kop van Noord-Holland. Om inzicht te krijgen in de klimaatrisico's en daartoe verzamelde data goed te interpreteren heeft ze een klimaatrisico-analyse uitgevoerd en een klimaatrisicodashboard gebouwd, met daarin een ArcGIS-component.
"Onze slogan luidt: voor iedereen een thuis, nu en in de toekomst. Zeker met het oog op die toekomst willen we weten in hoeverre onze gebouwen klimaatbestendig zijn en wat de impact van klimaatverandering is op ons vastgoed. Daarom hebben we een klimaatrisicoanalyse uitgevoerd, waarbij we hebben gekeken naar risico op schade aan woningen, waardevermindering, aantasting woongenot en een mogelijke rapportageplicht", zegt Sander Beukers, BI-regisseur bij Woonwaard.
Framework for Climate Adaptive Buildings
Om de risico's in kaart te brengen is gebruikgemaakt van het Framework for Climate Adaptive Buildings van de Dutch Green Building Council (DGBC) die ze samen met een brede alliantie van financiële instellingen, kennisinstituten, adviseurs, woningcorporaties en overheden heeft ontwikkeld. "Dat Framework is zogezegd de basis; een standaard risicomethode. Daarmee bepaal je allereerst de omgevingsscore (deel I), ofwel: maak je een inschatting van de klimaateffecten voor de omgeving van gebouwen. Vervolgens kom je tot een gebouwscore (deel II), ofwel: hoe kwetsbaar is een gebouw voor verschillende klimaateffecten in de omgeving. En als laatste bepaal je welke gebieds- en gebouwmaatregelen er nodig kunnen zijn om de ingeschatte risico's tegen te gaan."
Meerdere klimaatrisico’s in beeld
Woonwaard heeft het DGBC Framework vertaald naar een ArcGIS-app om zo de klimaatrisico’s geautomatiseerd in kaart te brengen. "Met het in ArcGIS ontwikkelde model kunnen we voor al onze woningen de klimaatrisicoscore in beeld brengen en de omgevingsscore en de gebouwscore berekenen. Dit model voldoet aan de eisen van de EU-taxonomy. Voor de omgevingsscore zijn we aan de hand van de Klimaateffectatlas begonnen met het verzamelen van open geodata over de directe omgeving van onze gebouwen, onder andere de ligging en de mogelijke effecten van klimaatverandering. De klimaatrisicoanalyse omvat meerdere risico’s die in kaart zijn gebracht en geanalyseerd. Met het risico hittestress zijn we als eerste actief aan de slag gegaan. De data daarvoor hebben we geanalyseerd via het ontwikkelde dashboard en ingedeeld in middel-, laag- en geen risico. Daaruit kwam naar voren dat veel panden zich in een middel-risicogebied bevinden", aldus Sander.
Visuele inspectie gebouwen
Sander vervolgt: "Voor deel II (de gebouwscore) hebben we gebruikgemaakt van ArcGIS-formulieren om op basis van visuele inspectie gebouwspecifieke eigenschappen te verzamelen die relevant zijn voor hittestress. Deze gegevens hebben we verzameld via de ArcGIS-app en ingevoerd in het klimaatrisicodashboard. Dit dashboard en de data gebruiken we als input voor ons klimaatadaptatiebeleid en het maken van complexbeheerplannen. Daarnaast gebruiken we hittestress-risico's om keuzes te maken in verduurzamingstrajecten die hittestress moeten reduceren."
In eerste instantie focus op hittestress
Volgens Sander lag de focus voor Woonwaard in eerste instantie op hittestress. "Waarom? Omdat hittestress nu al merkbaar is en we kansen zien in renovatieprojecten die al gaande zijn. Maar we werpen een bredere blik op de klimaatrisico's mede ingegeven vanuit de standaardmethode van het DGBC Framework en klimaatrisicoanalyse-items. Zo bevat het dashboard acht uitgewerkte klimaatrisico's, waaronder dus hittestress, maar ook natuurbrandgevoeligheid, paalrot, verschilzetting, hevige neerslag, grondwateroverlast en waterdiepte bij dijkdoorbraak en plaatsgebonden overstromingskans. Dit alles verdeeld over vier klimaatontwikkelingen: hitte, droogte, wateroverlast en overstroming. Op deze manier krijgen we een zo breed mogelijk beeld van de risico's waar we vervolgens op kunnen en vaak ook op moeten anticiperen."
Doorontwikkeling
Waar Woonwaard uiteraard kijkt naar haar eigen gebouwenportefeuille, vraagt de aanpak van klimaatrisico's om een bredere aanpak. "Inderdaad", zegt Sander. "Wij doen ons aandeel en andere woningcorporaties en organisaties doen wat zij kunnen doen. Want de klimaatproblematiek aanpakken kunnen we niet alleen. Belangrijk daarbij is dat iedereen op dezelfde manier aan de slag gaat om hun gebouwen door te lichten, en dus bij voorkeur de DGBC Framework-methode hanteert, al dan niet in combinatie met ArcGIS. Daarom willen we ook doorpakken en de klimaatrisicoanalyse doorontwikkelen. Bijvoorbeeld door ook de KNMI'23 klimaatscenario's als input te gebruiken. Deze scenario's laten zien wat ons mogelijk te wachten staat, waaronder versnelling van de zeespiegelstijging, hogere temperaturen, meer zon, meer droogtes, nattere winters en toename van extreme buien. Allemaal factoren waar we bij maatregelen voor onze woningportefeuille rekening mee kunnen houden. Klimaatrisico's zullen ook steeds vaker worden meegenomen in de huizenprijzen. Die oproep om dat te doen werd een tijdje geleden gedaan door de Autoriteit Financiële Markten (AFM). En dat is inderdaad een ontwikkeling waar de woningmarkt steeds meer mee te maken krijgt, zowel als het gaat om koop- als huurwoningen."
Ook aan de slag?
Woonwaard laat met de klimaatrisicoanalyse zien dat ze oog heeft voor ontwikkelingen en de gevolgen van klimaatverandering. "Wat ik al eerder zei, we kunnen het niet alleen. Daarom zou ik andere woningcorporaties willen oproepen om ook aan de slag te gaan met een klimaatrisicoanalyse. Enkele tips daarbij: word expert – verdiep je in deze materie, betrek zoveel mogelijk collega's voor een zo groot mogelijk draagvlak, check en verbeter de datakwaliteit en creëer zelf een risicoanalyse-tool of koop deze in", aldus Sander.
Meer weten
Meer weten over klimaatrisicoanalyes? Lees hier meer.