ArcGIS Desktop: Cartografie & Kaartproductie
Hoe werken labels en annotaties binnen ArcMap?
Een kaart bestaat uit zowel geometrische objecten (lijnen, punten en vlakken) als uit teksten. Deze teksten dienen veelal ter verduidelijking van de kaart door bijvoorbeeld de naam van een land, provincie, stad, of rivier toe te voegen. Dit document beschrijft de manieren waarop binnen ArcMap tekstinformatie in kaarten verwerkt kan worden via labels (als dynamische tekst) en annotaties (als statische tekst).
Antwoord
Werken met labels is het eenvoudigst en levert het snelste een resultaat op. Een label is niet meer dan een tekst die verwijst naar één of meerdere attributen van een object. Een label wordt automatisch in de buurt van het bijbehorende object geplaatst aan de hand van een aantal voorgedefinieerde regels. Zo is het mogelijk om een label op, onder of boven een lijn te plaatsen (zie onderstaande figuur). Ook kan een label behorende bij een relatief belangrijk object de voorkeur krijgen boven het label van een minder belangrijk object.

Wanneer de labels dynamisch geplaatst worden, zullen de labels bij elke zoom- of pan-actie weer opnieuw geplaatst. Ze kennen dus standard geen vaste locatie. In ArcMap 10.7.1 kan een vaste locatie geforceerd worden via de lock knop in de Labeling werkbalk.

Via de Maplex Label Engine kunnen de labels op nog meer manieren dan de standaard label engine worden geplaatst. Bijvoorbeeld stack (labels boven elkaar uit verschillende velden) of dynamisch de labels laten verkleinen op plaatsen waar weinig plek is.
N.B. De Maplex Label Engine extensie zit standaard bij elke ArcGIS-Desktop licentie.
Zodra de dynamische labels optimaal zijn benut, kunnen de labels geconverteerd worden naar een annotatie feature class. In deze feature class kunnen de laatste labels op de juiste plek worden gezet om uiteindelijk de kaart te printen op een bepaalde schaal.
Annotaties
Wanneer teksten op een kaart een vaste locatie en andere eigenschappen moeten krijgen, kan er met annotaties worden gewerkt. In tegenstelling tot labels zijn annotaties namelijk opzichzelfstaande objecten. Ze zijn niet afhankelijk van het object waarop ze ooit gebaseerd waren. Annotaties kennen ten opzichte van labels veel meer mogelijkheden tot bewerking: zo kunnen ze, individueel of in een groep, verschoven of geroteerd worden. Ook kunnen eigenschappen als font, grootte en kleur aangepast worden.
Annotaties kunnen zelfs in zelfbedachte bochten gewrongen worden:

Het aanmaken van annotaties verloopt in twee stappen: eerst moeten labels aangemaakt worden, daarna kunnen via de layer properties interface de annotaties aangemaakt worden. Gebruik hiervoor de rechtermuiskop op de betreffende laag in de content pane en selecteer “Convert Labels to Annotation…”

In de volgende interface kan gekozen worden tussen het plaatsen van de annotaties in het kaartdocument (In the map) en het opslaan in een geodatabase (In a geodatabase).

Bij annotaties in een Geodatabase zijn er twee opties:
- Ze zijn onafhankelijk van de objecten waar op ze gebaseerd zijn;
- Ze zijn deels afhankelijk van de objecten waar op ze gebaseerd zijn (Feature Linked).
‘Feature Linked’ annotatie is een annotatie waarbij een koppeling blijft bestaan tussen de annotatie en het object waarop deze gebaseerd is. Wordt een object verwijderd, dan verdwijnt ook de annotatie. Wordt de attribuutwaarde van het object aangepast, dan verandert de annotatietekst mee.
Als annotaties in een geodatabase worden aangemaakt op basis van een Shapefile, dan moet onder het kopje “Annotation Feature Class” naar de juiste database verwezen worden. Bij een geodatabase feature class wordt de annotatie laag automatisch in de geodatabase geplaatst waar de oorspronkelijke feature class is opgeslagen. Als laatste stap kan de annotatie aangemaakt worden door op Convert te klikken:

Als de annotatie is aangemaakt met de optie “In the map” dan kan deze verder aangepast worden door middel van de Drawing werkbalk:

De annotaties opgeslagen in een geodatabase gedragen zich meer als objecten in een kaartlaag. Voor wijzigingen aan de annotatie wordt dan ook gebruik gemaakt van de Editor werkbalk. De Annotatie werkbalk biedt nog uitgebreidere mogelijkheden. Kijk voor meer informatie in de Help van ArcMap. Verschillende pagina’s over het bewerken van annotaties zijn te vinden door bij Index te zoeken op “annotation”.