AHN-puntenwolk in ArcGIS Pro

Puntenwolk uit het AHN
Het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) is een dataset bestaande uit gedetailleerde hoogtegegevens voor heel Nederland. Van elke halve meter bij een halve meter grond is de hoogteligging ten opzichte van het Normaal Amsterdams Peil (NAP) bekend. Het AHN wordt voor GIS toepassingen vaak in de vorm van een rasterdataset gebruikt. Het AHN2 en AHN3 stellen echter ook de puntenwolkdataset beschikbaar, waar de rasterdatasets van worden gemaakt. Deze 3D-puntenwolken zijn eveneens te downloaden en te gebruiken in ArcGIS Pro. 

In het kort: Stappen voor het gebruik van de AHN-puntenwolk in ArcGIS Pro:

• Open de kaartlaag AHN3 – Kaartbladen in een Map of Scene in ArcGIS Pro
• Selecteer het gewenste kaartblad
• Download de puntenwolk van het AHN3
• Zet de LAZ om naar LAS (bijvoorbeeld met Data Interoperability of FME)
• Maak van de LAS een LAS-dataset in ArcGIS Pro met de Create LAS Dataset Tool
• (Optioneel) Maak een uitsnede van de LAS-dataset met de Extract LAS Tool

Waar is de 3D-puntenwolkdata te downloaden?
Het AHN3 is de meest recente versie en beschikbaar via de Living Atlas. AHN3 is nog niet geheel landsdekkend, maar voor het grootste gedeelte van het land is hoogtedata beschikbaar. Vanwege de omvang van de data is Nederland opgedeeld in kaartbladen (tegels), die los van elkaar gedownload kunnen worden. Voeg de Kaartlaag AHN3 – Download Kaartbladen vanuit de Living Atlas toe aan een Map of Scene en klik vervolgens het gewenste kaartblad aan. Er opent een pop-up, die de keuze biedt uit verschillende varianten van het AHN. Klik op AHN3 puntenwolk om de download van het betreffende kaartblad te starten.

Puntenwolk geschikt maken voor ArcGIS Pro
De download vanuit de pop-up wordt in LAZ (.laz) bestandsformaat aangeboden. LAZ (ofwel LASzip) is een gecomprimeerd bestandformaat van LAS. De LAZ dient daarom eerst te worden uitgepakt naar LAS, om er mee te kunnen werken. De omzetting van LAZ naar LAS kan gedaan worden met behulp van FME, Data Interoperability of een programma van het internet.

Om een LAS-bestand (.las) vervolgens in ArcGIS Pro te kunnen gebruiken dient er een LASdataset (.lasd) van te worden gemaakt. Dit kan met behulp van de Create LAS Dataset tool in ArcGIS Pro. De output (.lasd) wordt in de Folder van het desbetreffende ArcGIS Pro Project geplaatst en kan direct aan een Scene worden toegevoegd.

Het kaartblad is van dusdanige omvang, dat het wegens perfomance wenselijk kan zijn om een kleinere LASdataset te gebruiken. Met de Extract LAS tool is het mogelijk om een uitsnede te maken van een LASdataset. Gebruik voor zo’n uitsnede bijvoorbeeld een polygoon dat een grensgebied aangeeft.

Hieronder staan twee voorbeelden hoe de puntenwolk in ArcGIS Pro getoond wordt. De visualisatie van de punten staat standaard op elevation ingesteld, de symbologie is echter aan te passen naar bijvoorbeeld intensity of een willekeurige color ramp.

Exporteren naar het web
Het is mogelijk om een puntenwolk in een scene viewer in de browser te tonen. Dit is een ideale manier om de puntenwolk met anderen te delen of te laten zien. De LASdataset dient hiervoor eerst naar een geschikt formaat te worden omgezet, namelijk I3-S formaat (scene layer package). Gebruik hiervoor de Create Scene Layer Package Tool. De output van deze tool (.slpk) is niet alleen geschikt voor webvisualisatie, maar biedt ook een betere performance in ArcGIS Pro. Voor het uitvoeren van analyses is de scene layer package niet geschikt, hiervoor dient de LASdataset gebruikt te worden.

Las Geoprocessing Tools
ArcGIS Pro biedt allerlei mogelijkheden om bewerkingen of analyses uit te voeren op een puntenwolk. Zoek in de Geoprocessing Toolbox naar “las” om de lijst van tools te tonen. Tevens wordt bij het selecteren van een LAS dataset in de Contents Pane, functionaliteiten voor las kaartlagen in de Ribbon geactiveerd. Een leuk voorbeeld van een LAS Tool is Colorize LAS, hiermee kunnen punten worden ingekleurd met behulp van een luchtfoto. Een ander voorbeeld is de LAS Dataset to Raster Tool, waarmee een eigen rasterdataset gemaakt kan worden.

Tips
Voorbeeld puntenwolk in scene viewer ArcGIS Online van de provincie Zeeland:
http://www.arcgis.com/home/webscene/viewer.html?layers=4cc0a6ca2628456183304546f38a6054